Flevoland - Kennisontwikkelingsprogramma Archeologie Hanzelijn, Thema 2A ORS 503370

ProRail BV

Werkzaamheden:
Thema 2, deelproject 2A.
"De invloed van veranderingen in het peil en de stroming van grondwater op de conservering van archeologische vindplaatsen in Flevoland".
Samenvatting van het beoogde onderzoek Thema 2A.
Het gevraagde onderzoek dient te resulteren in een beter begrip van de gevolgen van langere en kortere termijn grondwaterfluctuaties op de conservering en degradatie van archeologische vindplaatsen en archeologisch relevante niveaus in de ondergrond van Flevoland.
Sinds de inpoldering van de Flevopolders is als gevolg van de voortdurende grond- en oppervlaktewaterontrekking een proces van bodemdaling gaande. Deze bodemdaling gaat gepaard met geleidelijke compactering en zetting van bodemlagen in de ondiepere ondergrond. Het generieke proces is redelijk goed bekend en wordt door de provincie regelmatig gemonitord. Over de precieze invloed op verschillende soorten bodemlagen of afgedekte landschappen, en met name die archeologische overblijfselen bevatten, is veel minder bekend. Het wel uitgevoerde archeologische monitoringsonderzoek is tot nu toe meestal zeer kleinschalig en intrasite gericht geweest. Wat ontbreekt is een goed begrip van wat de grondwaterfluctuaties in de afgelopen decennia op de schaal van de verschillende afwateringsgebieden en peilvakken voor het bodemarchief tot gevolg hebben. Welke gegevens zijn er al beschikbaar met betrekking tot de verandering van de hydrologische en geologische situatie sinds het droogvallen van de polders, zorgen die gegevens voor voldoende input om de effecten te kunnen vaststellen?
Een ander aspect van het grondwater dat van invloed is op de conservering en degradatie van archeologische vindplaatsen, zijn de veranderingen in de samenstelling van verticale en laterale stromen als gevolg van grootschalige bodemingrepen, zoals weg- en spoorbaancunetten of ontgrondingen. Hierdoor kan bijvoorbeeld zuurstofarm en/of kalkarm grondwater plaats maken voor zuurstofrijk en/of kalkrijk water. Tot op welke afstand van zo'n ingreep de gevolgen merkbaar zijn is onduidelijk.
De provincie Flevoland beschikt over een rijk archief van bodemkundige, geologische en hydrologische informatie. Historische boorgegevens kunnen vergeleken worden met recente bodeminformatie op en rond archeologische vindplaatsen. Aan de hand hiervan moet het mogelijk zijn de bovengenoemde effecten over langere tijdspannen vast te stellen.
Samenvatting van de gevraagde producten.
— Het opstellen van de uitgangssituatie: de geologische en hydrologische situatie tijdens het droogvallen van de polders als 'nulmeting',
— Het in kaart brengen van de huidige situatie, zowel geologisch als hydrologisch,
— Het beschrijven van de ontwikkeling van de bodem vanaf de nulmeting tot de huidige situatie (zowel de veranderingen in bodemopbouw en kwaliteit als in de hydrologische situatie),
— Het opstellen van een model of verschillende modellen met bijbehorende parameters, aan de hand van de ontwikkeling van de nulmeting tot de huidige situatie, waarmee de conserveringscondities op archeologische vindplaatsen in verschillende paleolandschappelijke regio's in Flevoland door de tijd kan worden afgemeten en kan worden voorspeld,
— Het testen van dit model aan de hand van een analyse van historische en actuele boorgegevens rond een aantal vooraf geselecteerde archeologische vindplaatsen of landschappen in de Flevopolders,
— Het verwerken van de resultaten van dit onderzoek in een onderzoeksrapport. Daarin worden ook uitspraken gedaan over de conserveringspotentie voor archeologische vindplaatsen in Flevoland, aangevuld met aanbevelingen voor eventuele mitigerende maatregelen.

Deadline
De termijn voor de ontvangst van de offertes was 2012-01-09. De aanbesteding werd gepubliceerd op 2011-12-06.

Wie?